Về phía Nhà trường, buổi giao lưu vinh dự đón tiếp GS.TS Lại Quốc Khánh – Phó Hiệu trưởng Trường ĐH KHXH&NV, ĐHQGHN.
Chương trình có sự hiện diện của đông đảo các nhà khoa học và giảng viên từng gắn bó với Khoa Văn học, gồm: GS.TS Trần Ngọc Vương; PGS.TS Hà Văn Đức, PGS.TS Lý Hoài Thu, PGS.TS Nguyễn Bá Thành, PGS.TS Nguyễn Trường Giang, PGS.TS Nguyễn Xuân Hòa, PGS.TS Phạm Gia Lâm, PGS.TS Phạm Thành Hưng, PGS.TS La Khắc Hòa; Nhà giáo Trần Hinh, Nhà giáo Trần Thúc Việt; cùng Nhà phê bình Bùi Việt Thắng.
Về phía Khoa Văn học, sự kiện hân hạnh đón tiếp PGS.TS Nguyễn Thu Hiền – Trưởng Khoa Văn học, TS. Lê Văn Cường và TS. Nguyễn Thị Năm Hoàng – Phó Trưởng Khoa Văn học.
Đến tham dự còn có nhiều nhà văn, nhà nghiên cứu từ các trường đại học và cơ sở nghiên cứu hàng đầu như Đại học Sư phạm Hà Nội, Trường Đại học Văn hóa Hà Nội, Trường Khoa học Liên ngành và Nghệ thuật, Viện Văn học, Tạp chí Văn nghệ Quân đội, các bạn bè thân thiết, đồng nghiệp và gia đình của PGS.TS, nhà văn Phạm Quang Long, cùng đông đảo sinh viên và bạn đọc yêu mến văn chương.
Mở đầu chương trình, PGS.TS Nguyễn Thị Như Trang thay mặt Khoa Văn học tuyên bố lý do tổ chức sự kiện và giới thiệu đại biểu. Trong lời phát biểu chào mừng, PGS.TS Nguyễn Thu Hiền khẳng định sự kiện là dịp kết nối học thuật, thúc đẩy tinh thần nghiên cứu và sáng tác đồng thời nhấn mạnh đây là trải nghiệm ý nghĩa để sinh viên nhận thức rõ trách nhiệm gìn giữ di sản văn học dân tộc.”
Đại diện Nhà xuất bản Phụ nữ Việt Nam, bà Khúc Thị Hoa Phượng, Giám đốc - Tổng Biên tập chia sẻ, Trưởng tộc là một cuốn sách đặc biệt, vì đã đưa người đọc trở lại với đề tài nông thôn Việt Nam – điều đang dần vắng bóng trong văn đàn hiện nay.
Ngay sau đó, PGS.TS, nhà văn Phạm Quang Long nhận hoa chúc mừng từ lãnh đạo Nhà trường, Khoa Văn học và Nhà xuất bản. Khoảnh khắc trao hoa trở thành biểu tượng của tri ân và tôn vinh, dành cho hành trình bền bỉ của tác giả với đời sống văn chương và giảng dạy.
Không khí hội trường trở nên sôi nổi khi nhà phê bình Phạm Xuân Nguyên cùng tác giả Phạm Quang Long bước vào phần trò chuyện. Những chia sẻ chân thành về quê hương Thái Bình nghèo khó, về hiện tượng “làng mất chất”, hay mong ước giữ gìn tình làng đã gợi nhiều xúc cảm.
“Nhà tôi trước đây nhiều tre, nhưng giờ không còn cây nào nữa; làng tôi có cổng làng, giờ cũng không còn (...) Cấu trúc làng thay đổi, phong thái làng thay đổi, nhưng mong rằng tình làng đừng thay đổi.” – PGS.TS Phạm Quang Long.
Cuộc trò chuyện mở rộng sang các chủ đề quê – phố, truyền thống – hiện đại, nỗi lạc lõng và hành trình tìm lại căn tính văn hóa Việt. Nhà phê bình Phạm Xuân Nguyên nhận xét cho rằng nông thôn không biến mất, nhưng nó đang thay đổi nhanh đến mức người ta không kịp nhận ra mình đã đánh rơi thứ gì.
Các trao đổi học thuật tại buổi giao lưu diễn ra sôi nổi và sâu sắc. PGS.TS La Khắc Hòa (Trường ĐH Sư phạm Hà Nội) mang đến góc nhìn tinh tế khi bàn về “mã” của tiểu thuyết Trưởng tộc, giúp người nghe hiểu rõ hơn cách tác giả kiến tạo lớp nghĩa văn hóa ẩn sau mỗi chi tiết đời thường. Trong khi đó, PGS.TS Phạm Thành Hưng chia sẻ những nhận định sắc sảo về nghệ thuật viết tiểu thuyết làng quê, đánh giá cao khả năng kết hợp giữa tri thức văn hóa và cảm xúc nghệ sĩ trong tác phẩm của PGS.TS, nhà văn Phạm Quang Long.
Nhà văn Nguyễn Thanh và nhà phê bình Bùi Việt Thắng cũng góp thêm nhiều góc nhìn thú vị về hành trình sáng tác của tác giả, người đã dành bảy cuốn tiểu thuyết để miệt mài đi tìm “mạch làng” trong văn học Việt đương đại.
GS.TS Trần Ngọc Vương – người nghiên cứu sâu về văn hóa làng Việt – đánh giá trong Trưởng tộc, có độ lắng rất riêng của văn hóa đồng bằng Bắc Bộ – thứ mà chỉ những ai quan tâm lâu năm mới cảm nhận hết được.
Phần giao lưu cùng sinh viên khép lại chương trình trong không khí thân mật, ấm cúng. Những câu hỏi, cảm xúc và sự đồng cảm của sinh viên cho thấy sức sống bền bỉ của văn học quê hương trong tâm hồn người trẻ hôm nay.
Cuối buổi, PGS.TS, nhà văn Phạm Quang Long bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới Ban Giám hiệu Nhà trường, Nhà xuất bản Phụ nữ Việt Nam, các thầy cô, đồng nghiệp, nhà nghiên cứu và sinh viên đã đồng hành và chia sẻ niềm yêu mến văn chương. Đối với PGS. TS, nhà văn Phạm Quang Long, đây không chỉ là buổi ra mắt sách, mà là cuộc gặp gỡ của những tấm lòng dành cho văn hóa Việt, cho ký ức làng quê, và cho những giá trị đang cần được gìn giữ trong đời sống hiện đại.
Buổi toạ đàm khép lại trong không khí cởi mở, gợi nhiều dư âm học thuật và cảm hứng sáng tạo. Những chia sẻ, tranh luận và suy tư đến từ các nhà nghiên cứu, nhà văn, giảng viên đã góp phần làm sáng rõ hơn nhiều khía cạnh của tiểu thuyết đương đại Việt Nam – từ cấu trúc nghệ thuật đến cảm thức văn hoá và tinh thần nhân bản. Quả thực, đây là dịp để giới nghiên cứu và giảng dạy văn học cùng gặp gỡ, đối thoại, khẳng định vai trò của tư duy phê bình trong việc đồng hành và làm mới đời sống sáng tác hôm nay.
Một số hình ảnh trong sự kiện: